Hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia phải là hiện vật quý và độc đáo. Giống như con người, họ có thể kể cho chúng ta nhiều câu chuyện hơn nữa.
Trống đồng Hoàng Hạ Trong Văn Hoá
Trống đồng Hoàng Hạ được coi là phó bản trong số các trống đồng Đông Sơn. Đây là chiếc trống có vẻ đẹp rất kém về độ đẹp và độ nổi tiếng chỉ sau trống đồng Ngọc Lũ. Thân trống được chia làm 3 đoạn, đường kính mặt 78,5 cm, cao 61,5 cm, trên mặt trống có khắc hình ngôi sao 16 cánh và 15 hình tròn, là đồ trang trí của 14 con chim có mỏ dài. , chân và đuôi mở rộng; con người theo phong cách mang giáo, rìu và ống trong bối cảnh của lễ kỷ niệm sống; 2 ngôi nhà sàn, một ngôi nhà có chim đứng trên mái cong, bên trong ngôi nhà có cảnh 2 người đàn ông đánh trống da và một cặp vợ chồng chơi trò vỗ tay, trong một ngôi nhà khác là cảnh 4 người đàn ông đánh trống đồng, gần đó là một cặp vợ chồng xay lúa; 2 ngôi nhà sàn đối xứng nhau theo kiểu nhà sàn với những con chim đứng trên mái cong.
Hoạ tiết trên trống đồng Hoàng Hạ
Đồ trang trí trên thân trống là: 6 chiếc thuyền có họa tiết nam đánh trống, nam đội mũ lông vũ, cầm giáo, tay cầm chèo. Mỗi thuyền có 2 tầng, tầng trên có họa tiết người đàn ông đang nhắm cung, ở tầng dưới có họa tiết trống đồng và một người một tay túm tóc người đàn ông khỏa thân khác, tay kia giơ giáo giống như cảnh giết người bị bắt làm vật tế thần. Giữa thuyền có họa tiết chim và dưới thuyền có họa tiết cá di chuyển. Trên thân trống cũng có họa tiết các chiến binh theo kiểu trang trí lông vũ mang rìu.
Liên quan đến văn hóa Đông Sơn, các đồ trang trí trên trống đồng Hoàng Hạ là mô tả cảnh thực của cuộc sống. Mỗi loại đồ trang trí đều có một ý nghĩa nhất định mà các học giả trong và ngoài nước đã diễn giải theo nhiều cách khác nhau. Sự hiểu biết về nghệ thuật luôn mơ hồ trong quá khứ và bây giờ.
Người đầu tiên coi trống đồng Hoàng Hạ là công cụ lịch của người Việt cổ là nhà nghiên cứu Việt Nam học Bùi Huy Hồng. Theo ý kiến của ông, trống có thể được sử dụng để xác định điểm phân hoặc điểm đông và mùa hè theo các đồ trang trí trên mặt trống. Ông đã cung cấp một thí nghiệm hơn 40 năm trước: đặt trống trên bề mặt ngang và cọc thẳng đứng cao 345 mm ở trung tâm của mặt trống (cọc để đo bóng ánh sáng mặt trời ở thời điểm hiện tại), ông biết rằng điểm phân sẽ xảy ra khi bóng của cây cọc cuối buổi trưa nằm trên giữa vòng cung trang trí của trống. Ông coi trống đồng là vật xem mặt trời và lịch từ thời vua Hùng.
Cách lý giải này của Bùi Huy Hồng đã gây ra nhiều cuộc tranh luận giữa các học giả. Chúng ta không biết chính xác liệu người cổ đại có sử dụng trống làm lịch hay không, nhưng rõ ràng đây là một trong những nỗ lực giải mã đồ trang trí của trống. Người Việt cổ tạo ra những đồ trang sức này không chỉ để làm đẹp, các học giả tin rằng ngôi sao 16 cánh là mặt trời và các chiến binh mang vũ khí xung quanh ngôi sao tham gia vào một nghi lễ lễ hội có lẽ đó là nghi lễ hiến sinh của một con bò đực hoặc một con trâu như được mô tả trong một Đồng Sơn trống đồng cảnh bò tót bị trói chặt và người nâng rìu. Trong trống hội Hoàng Hạ cũng là cảnh hiến sinh trên thuyền được cho là gắn liền với nghi lễ cầu mưa, một nghi lễ phổ biến ở nhiều vùng miền Việt Nam xưa.
Trống đồng cổ Hoàng Hạ được tìm thấy ở Phú Xuyên
Trống đồng Hoàng Hạ còn giúp các nhà nghiên cứu hiểu thêm về vị trí của Hà Nội hiện nay cách đây 2000 năm. Chiếc trống được tìm thấy ở độ sâu 1,5m mặt đất ngày 13/7/1937 khi đang đào kênh dẫn nước tại xã Nội, phường Hoàng Hà, huyện Phú Xuyên. Sự thật đáng kể nhất là chiếc trống được tìm thấy trong lòng đất, bằng chứng rằng chủ nhân của chiếc trống là người địa phương, họ đã sử dụng và chôn cất chiếc trống và chiếc trống không phải do người lạ mang đến đây từ nơi khác, giả thiết này được khẳng định bởi mảnh khuôn trống được tìm thấy cách đây không lâu.
Việc phát hiện ra trống đồng Hoàng Hạ ở huyện Phú Xuyên giúp các nhà khảo cổ học hiểu thêm về vùng đất này. Khoảng 5000 năm trước, khu vực Hà Nội ngày nay nằm dưới mực nước biển và ngập trong nước, 4000 năm trước biển không còn và vùng đất bằng phẳng dần xuất hiện, người dân từ vùng cao đến đây sinh sống. Một số cộng đồng cổ đại đã để lại di tích của họ trong lòng đất như những dụng cụ bằng đá và đồng. Tuy nhiên, không phải nơi nào người xưa cũng có thể lập nghiệp, ở những vùng đất trũng thuộc 4 huyện ngoại thành Hà Nội hiện nay là Phú Xuyên, Thanh Oai, Ứng Hòa, Mỹ Đức.họ không thể xây dựng nhà cửa, không nơi nương tựa trước thời Đông Sơn, điều này khẳng định sự hiện diện của con người ở đó vào thời đó. Chỉ 2000 năm trước, những vùng đất trũng này đã được phù sa bồi đắp lên cao hơn để người dân đến sinh sống đã gây ra sự bùng nổ nhân khẩu học ở đó, chính họ là tác giả của trống đồng Hoàng Hạ. Có lẽ chiếc trống đã được sử dụng trong các sự kiện lễ kỷ niệm và được chôn cất như một nơi chôn cất người chết. Trống đồng Hoàng Hà trên đất Phú Xuyên là chứng tích của nền văn hóa Đông Sơn mà nhân dân, bằng mồ hôi nước mắt của mình, đã khai khẩn và biến vùng đất chiêm trũng phía Nam Hà Nội thành một vùng đất trù phú như ngày nay.
Sự đô hộ vùng đất bằng của người Việt cổ kéo dài hàng nghìn năm sau thời đại trống Hoàng Hạ.Vùng trũng Phú Xuyên và vùng trũng Hà Nam nơi tìm thấy trống đồng Hoàng Hạ và Ngọc Lũ là nơi khó canh tác nông nghiệp nhất cho đến tận ngày nay, tuy nhiên người dân ở đó vẫn có thể tồn tại và tạo ra những kiệt tác trống đồng góp phần vào di sản văn hóa Việt Nam như là Bảo vật quốc gia.